Hungry Pigeon, 2024
Wed Jul 19 2022

Part of the solo show "The Love Hotel" at 
Wouters Gallery, Brussels (BE)

Hungry Pigeon (2024)
Hand-tufted sculpture, 50 x 60 cm
Hungry Pigeon #2 (2024)
Hand-tufted sculpture, 20 x 40 cm


Liefde als jam op brood

"In het denken over westerse samenlevingen zijn twee ruimtes dominant: de publieke
en de private. De publieke ruimte lijkt steeds vaker een plek van zenden in plaats van
luisteren te zijn. Het is een plaats voor discussie waar het luidste woord en het
hardste argument regeren. De private ruimte oogt juist geslotener dan voorheen. De
muren om dat wat privé is zijn hoger geworden, de deur is vaker dicht en op de
voorgevel hangt een elektronische bel met camera.
In een recent interview pleit politicoloog Kiza Magendane voor een herwaardering van
‘de derde ruimte’, een kamer die tussen het private en publieke staat. Een plek waar
de multinationals afwezig zijn en waar burgers uit verschillende gemeenschappen
elkaar vanzelfsprekend tegenkomen.
De interviewer zegt daarop: ‘Ik denk bij jouw derde kamer direct aan het dorpscafé’.
‘Ja’ , antwoordt Magendane, ‘De kroeg is inderdaad de perfecte derde ruimte.’
Toen kunstenaar Elen Braga werd uitgenodigd door Wouters Gallery voor een
soloshow die zou openen op 12 september 2024, realiseerde ze zich dat dit vijf dagen
na haar huwelijksfeest zou zijn. En dat was nou nét interessant.
Ze liep al een tijd met een vraag rond: ‘Hoe kan ik investeren in mijn privéleven, in
mijn toekomst met iemand anders, wanneer de wereld lijkt in te storten?’
Ze zei ja tegen de tentoonstelling met de wens om liefde politiek te maken.
In de uiteindelijke show hebben twee fysieke plekken, een hotel en een café, een
hoofdrol gekregen. Het zijn ruimtes waar intimiteit wordt gevierd, maar die niemand
persoonlijk toebehoren.
Het Antwerpse café
In de maanden na de uitnodiging bouwt ze een Antwerpse kroeg van textiel na. Het
zijn de bruine cafés in haar woonplaats waar ze eindeloze gesprekken met haar
verloofde Pieter Vermeulen voert en waar de tijd lijkt stil te staan. Die gesprekken
gaan over zowel het banale als fundamentele, over of liefde hetzelfde is als jam op
brood, maar ook of het kwade net als het goede in ons allemaal schuilt. Uitgezoomd
ziet ze eveneens de kroeg als een intieme én politieke plek. ‘Mensen in een bruin
café zitten allemaal in hun eigen wereld, maar in de gesprekken die ze voeren gaat
het heel vaak over dat wat zich buiten afspeelt. En terwijl je praat, is er op de tv
voetbal te zien of ligt er een krant op tafel met het dagelijkse nieuws.’ Voor haar
uiteindelijke installatie besluit ze de gesprekken met Vermeulen ook te voeren via e-
mails. Ze schrijft hem vaak wanneer ze in haar atelier werkt: de mailbox als een
cafétafel bij kaarslicht. Zinnen uit deze conversatie zijn gebruikt in een nieuwe video.
Het videoscherm is het raam naar de buitenwereld in de door Braga getufte kroeg.
Rendez-vous Hotels
Rondom de locatie van Wouters Gallery in Brussel staan zes verschillende love
hotels. Kamers kunnen er per uur worden geboekt. Het hotel is een plek bij uitstek
waar liefde wordt geconsumeerd. Braga heeft in Brussel gestudeerd en vindt het hotel
als metafoor passen bij de stad. Naast dat er letterlijk veel hotels zijn, ziet ze mensen
in Brussel constant komen en gaan; EU parlementariërs arriveren kort voor hun
vergaderingen om daarna direct weer te vertrekken, maar ook vluchtelingen vinden er
vaak maar een tijdelijke verblijfplaats.
In Wouters Gallery ziet de bezoeker een hotelbed met gekleurde lakens. Ook hier
wordt, net als in het café, een gesprek gevoerd. Op de getufte sprei waar een
lingeriesetje klaar ligt, is een deel van een conversatie weergegeven. Het laat de
absurdistische wereld van 2024 zien waar via social media oorlogen, memes en
gesprekken met vrienden tegelijkertijd binnenkomen.
De hotelkamer heeft daarnaast een douche van wol, een tv waarop Trump te zien is
en een kozijn waardoor de straat en horizon zichtbaar worden.

Het persoonlijke
Love Hotel is een tentoonstelling die vertrek vanuit het super persoonlijke. Op
zaterdag 7 september is Braga getrouwd, in haar atelier ligt een gans van wol die ze
zal gebruiken als boeket. Ook haar trouwjurk hangt in haar atelier. Alsof alles in haar
leven en kunstpraktijk constant samenvloeit en overloopt. ‘Het is voor mij moeilijk om
verhalen van anderen te vertellen omdat het altijd een schaduw zal zijn van het
werkelijke verhaal. Wanneer ik vertrek vanuit mijn eigen leven, zie ik Elen als subject.
Elen leeft in een context, in een tijd, in een cultuur en met politieke problemen. Door
in te zoomen op haar leven, komt er een scherp beeld naar boven van wat er precies
speelt in die context. En ik denk dat wanneer je als kunstenaar op die manier
persoonlijk bent, je ook politiek zal zijn.’
Wat haar specifieke, politieke overtuigingen zijn blijft echter bewust open in haar
werk. Braga werd christelijk opgevoed en vanuit de kerk was er altijd een antwoord,
alles gebeurde met een reden. ‘Als je de kerk verlaat en dus ook die manier van
denken, durf je daarna geen antwoorden meer te geven. Dingen zijn veel complexer
dan goed en kwaad, dan rechts of links. Ik ben Jezus niet… Ik wil thema’s naar het
midden brengen omdat er dan de meeste ruimte is voor een open gesprek.’
Er hangt een gordijn achter het hotelbed in de galerie. De felgroene stof zweeft
gedrapeerd in de ruimte waardoor de beeltenis niet helemaal zichtbaar is. Bezoekers
mogen het gordijn opentrekken. Pas dan worden de geschilderde contouren van een
seksende groep mensen zichtbaar. Een grote penis die wordt vastgehouden door een
ander, er zijn borsten, billen, hurkende mensen en gespreide benen. Hoe maak je
liefde politiek? Love Hotel is geen viering van de particuliere heteroliefde of van het
huwelijk als instituut. Veel eerder wil Braga met haar tentoonstelling de liefde in de
breedste zin van het woord op een podium zetten. Het is haar antwoord op haat. De
mensheid als één grote, liefhebbende orgie."

Lieneke Hulshof
September, 2024
Deze tekst is vertaald vanuit het Nederlands
©MMXXILorem ipsum dolor sit ametConsectetur 02026